Ekstremalny zjazd na rowerze. Czym jest Downhill?
Downhill, czyli kolarstwo zjazdowe, to wyspecjalizowana forma kolarstwa górskiego, polegająca na zjeżdżaniu po stromym, trudnym terenie. Zjazdy odbywają się na trasie z różnymi przeszkodami takimi jak skocznie, uskoki, łuki o wysokim nachyleniu oraz tzw. ogrody skalne. Ten ekscytujący sport charakteryzuje się naciskiem na szybkość i umiejętności techniczne. Wymagające trasy to miejsce, gdzie od zawodników wymaga się wyjątkowej kontroli nad rowerem. Wszystko to za sprawą wysokiej prędkości oraz trudności toru.
Downhill w pigułce
Teren:
Trasy zjazdowe są zazwyczaj strome i wyboiste, prezentując mieszankę naturalnych i sztucznych przeszkód. Zawodnicy często napotykają skocznie osiągające wysokość nawet 12 metrów oraz uskoki przekraczające 3 metry.
Trasy zjazdowe są zazwyczaj strome i wyboiste, prezentując mieszankę naturalnych i sztucznych przeszkód. Zawodnicy często napotykają skocznie osiągające wysokość nawet 12 metrów oraz uskoki przekraczające 3 metry.
Rowery:
Rowery zjazdowe są specjalnie zaprojektowane do tego typu jazdy. Są cięższe i bardziej wytrzymałe niż standardowe rowery górskie, wyposażone w przednie i tylne systemy amortyzacji zapewniające ponad 20 cm skoku. Taka konstrukcja pomaga amortyzować wstrząsy z nierównego terenu, umożliwiając płynniejsze zjazdy oraz lądowanie z dużych wysokości.
Styl jazdy:
Zawodnicy muszą posiadać wyjątkowe połączenie siły, równowagi i zwinności. Pokonują trasę wybierając ścieżki zjazdu, które równoważą szybkość z bezpieczeństwem. Szybkie podejmowanie decyzji to fundament jeśli chcemy uniknąć wypadków, o które w tej dyscyplinie nie jest trudno.
Format Zawodów:
W zawodach downhillowych zawodnicy zazwyczaj mają jeden lub dwa przejazdy na czas, aby jak najszybciej ukończyć trasę. Wygrywa najszybszy czas, a zawodnicy muszą pozostać w granicach wyznaczonej trasy oznaczonej taśmą.
Downhill – historia dyscypliny
Downhill powstał pod koniec lat 70. XX wieku w hrabstwie Marin w Kalifornii. Pierwszy zorganizowany wyścig zjazdowy odbył się w 1976 roku na Repack Road, gdzie ekstremalni kolarze ścigali się w dół stromych wzgórz na zmodyfikowanych rowerach typu cruiser.
Na przestrzeni lat sport znacznie zyskał na popularności, stając się nieodłącznym elementem imprez związanym z kolarstwem górskim na całym świecie. Przyciąga zarówno amatorów, jak i profesjonalnych zawodników, a główne zawody, takie jak Puchar Świata UCI w Downhillu, przyciągają miliony widzów.
Pionierzy Downhillu i pierwszy wyścig
Sport zapoczątkowała grupa nastolatków znana jako “Larkspur Canyon Gang”, którzy modyfikowali stare rowery cruiser, nazywane “gruchotami” (w oryginale “klunkers”), aby jeździć po wyboistych szlakach góry Tamalpais. Rowery te były wyposażone w szerokie opony i wytrzymałe ramy, co pozwalało im radzić sobie w trudnym terenie.
Pierwszy zorganizowany wyścig zjazdowy odbył się 21 października 1976 roku na drodze przeciwpożarowej znanej jako Repack Road. Zawodnicy musieli wymieniać swoje hamulce torpedo (hamulec nożny w pedałach) po każdym zjeździe z powodu przegrzewania się podczas intensywnego hamowania. W tym wyścigu wzięło udział dziesięciu uczestników, pokonujących około 400 metrów przewyższenia w około pięć minut, co stanowiło oficjalny początek zawodów w downhillu.
Rozwój sprzętu
Początkowo zawodnicy używali zmodyfikowanych rowerów cruiser z hamulcami bębnowymi lub torpedo. Z czasem postęp doprowadził do rozwoju rowerów specjalnie zaprojektowanych do zjazdu, wyposażonych w ulepszone systemy amortyzacji i lżejsze materiały. Pod koniec lat osiemdziesiątych i na początku dziewięćdziesiątych, innowacje takie jak widelce z podwójną koroną i hamulce tarczowe stały się standardem w rowerach zjazdowych.
Ogólnie rzecz biorąc, kolarstwo zjazdowe przekształciło się z nieformalnych wyścigów między przyjaciółmi w wysoce konkurencyjny sport z bogatą historią i gronem fanów na całym świecie. Jego ewolucja odzwierciedla postęp w technologii rowerowej i rosnącą popularność kolarstwa górskiego jako całości.
Najpopularniejsze wydarzenia w kolarstwie zjazdowym
Kolarstwo zjazdowe obejmuje kilka prestiżowych wydarzeń, które przyciągają najlepszych zawodników z całego świata. Oto niektóre z najbardziej znaczących zawodów:
Puchar Świata UCI w Downhillu
Puchar Świata UCI w Downhillu to jedna z najważniejszych serii w kolarstwie zjazdowym, składająca się z wielu rund rozgrywanych w różnych międzynarodowych lokalizacjach. Zawodnicy rywalizują indywidualnie, ścigając się na czas na wymagających trasach zjazdowych.
W 2024 roku zawody odbyły się w takich miejscach jak Loudenvielle – Peyragudes we Francji i Bielsko-Biała w Polsce, prezentując zarówno kategorie elite, jak i junior.
Mistrzostwa Świata UCI w Kolarstwie górskim
Te coroczne mistrzostwa wyłaniają mistrzów świata w różnych dyscyplinach kolarstwa górskiego, w tym w zjeździe. To znaczące wydarzenie, podczas którego zawodnicy walczą o prestiżową tęczową koszulkę.
Mistrzostwa 2024 odbyły się w Pal Arinsal w Andorze, gdzie tytuly zdobyli między innymi Valentina Höll i Loris Vergier
Megavalanche
Znany ze swojego unikalnego formatu startu masowego z lodowca w Alpe d’Huez we Francji, Megavalanche to wyścig zjazdowy łączący elementy enduro i downhillu. Zawodnicy startują z dużych wysokości i ścigają się w dół po zróżnicowanym terenie.
To wydarzenie słynie z zapierających dech w piersiach widoków i wymagającej trasy, co czyni je ulubionym wśród entuzjastów downhillu.
Crankworx
Crankworx to seria festiwali kolarstwa górskiego, która obejmuje różne zawody, w tym wyścigi zjazdowe. Odbywa się w kilku lokalizacjach na całym świecie, takich jak Whistler w Kanadzie. Festiwal obejmuje nie tylko wyścigi, ale także pokazuje wydarzenia freestyle’owe i wystawy rowerowe, przyciągając liczną publiczność

Główne różnice między Downhill’em a Cross-Country
Kolarstwo zjazdowe (DH) i cross-country (XC) to dwie odrębne dyscypliny, każda ze swoimi unikalnymi cechami, wymaganiami i stylami jazdy. Oto główne różnice:
Teren i trasy rowerowe:
-
Downhill: Obejmuje strome, wyboiste tereny z przeszkodami takimi jak skocznie, uskoki i ogrody skalne. Zawodnicy zazwyczaj startują ze szczytu wzgórza i ścigają się w dół po wyznaczonej trasie, która może zawierać ekstremalne elementy.
-
Cross-Country: Charakteryzuje się mieszanką odcinków pod górę i z górki na zróżnicowanym terenie, w tym drogach szutrowych i wąskich single trackach. Trasy XC są zaprojektowane tak, aby testować wytrzymałość i umiejętności techniczne na dłuższych dystansach.
Specyfikacja Rowerów
-
Rowery zjazdowe: Cięższe i bardziej wytrzymałe, z pełnym systemem amortyzacji oferującym ponad 200 mm skoku. Są zbudowane z myślą o stabilności i kontroli na stromych zjazdach, wyposażone w większe opony zapewniające przyczepność i siłę hamowania.
-
Rowery Cross-Country: Generalnie lżejsze, często z hardtailową konstrukcją lub pełnym zawieszeniem o krótkim skoku (80-120 mm). Te rowery priorytetowo traktują szybkość i efektywność przy wjazdach w górę oraz prowadzenie na zróżnicowanym terenie.
Styl jazdy i wymagane umiejętności
-
Downhill: Koncentruje się na sile, mocy i umiejętnościach technicznych potrzebnych do szybkiego pokonywania stromych zjazdów. Zawodnicy muszą być biegli w wybieraniu linii równoważących szybkość z bezpieczeństwem.
-
Jazda Cross-Country: Wymaga połączenia wytrzymałości, szybkości i umiejętności technicznych. Zawodnicy muszą czuć się komfortowo zarówno przy wspinaniu się pod górę, jak i szybkim zjeżdżaniu na dłuższych dystansach.
Format Zawodów
-
Downhill: Zazwyczaj obejmują indywidualne przejazdy na czas po wyznaczonej trasie. Zawodnicy ścigają się z czasem, a nie bezpośrednio między sobą.
-
Wyścigi Cross-Country: Często charakteryzują się startami masowymi, gdzie zawodnicy rywalizują na okrążeniach wokół wyznaczonego obwodu. Nacisk kładziony jest na ukończenie wielu okrążeń w jak najkrótszym czasie.
Ogólnie, mimo że obie dyscypliny łączy zamiłowanie do kolarstwa górskiego, to odpowiadają one różnym preferencjom pod względem terenu, konstrukcji rowerów, stylu jazdy i formatów zawodów.